Theo khoản 1, Điều 13 Bộ luật Lao động năm 2019: "Hợp đồng lao động là sự thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả công, tiền lương, điều kiện lao động, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động.
Trường hợp hai bên thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên thì được coi là hợp đồng lao động.
Như vậy: BLLĐ 2019 đã bổ sung nội dung nhằm tăng cường khả năng nhận diện các QHLĐ trên thực tế, theo đó mọi hợp đồng bất kể tên gọi là gì, đều được coi là HĐLĐ nếu có đủ 3 dấu hiệu: (1) Làm việc trên có sở thỏa thuận; (2) Có trả lương; (3) Có sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên. quy định này là cần thiết để giải quyết tình trạng "lách" các quy định của luật, dùng tên gọi khác (giao kết hợp đồng dịch vụ hay hợp đồng cộng tác...thay cho HĐLĐ) để né tránh trách nhiệm thực hiện các nghĩa vụ của NSDLĐ về tiền lương, trách nhiệm tham gia BHXH cho NLĐ.
- Các hình thức hợp đồng lao động.
Theo điều 14 BLLĐ 2019, NLĐ & NSDLĐ phải giao kết HĐLĐ bằng hình thức văn bản, đối với HĐLĐ có thời hạn dưới 1 tháng thì có thể giao kết HĐLĐ bằng lời nói:
BLLĐ 2019 cũng quy định: "Hợp đồng lao động được giao kết thông qua phương tiện điện tử dưới hình thức thông điệp dữ liệu theo quy định của pháp luật về giao dịch điện tử có giá trị như hợp đồng lao động bằng văn bản"
Với việc bổ sung hình thức HĐLĐ được giao kết bằng phương thức điện tử là một quy định mới phù hợp với xu thế phát triển của quan hệ lao động (QHLĐ) trong bối cảnh khoa học công nghệ phát triển.
- Những hành vi người sử dụng lao động không được thực hiện khi giao kết, thực hiện hợp đồng lao động:
Điều 17 Bộ luật Lao động 2019 quy định: Khi giao kết, thực hiện HĐLĐ, NSDLĐ không được thực hiện các hành vi sau:
1. Giữ bản chính giấy tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ của NLĐ.
2. Yêu cầu NLĐ phải thực hiện biện pháp đảm bảo bằng tiền hoặc tài sản khác cho việc thực hiện HĐLĐ.
3. Buộc NLĐ thực hiện HĐLĐ để trả nợ cho NSDLĐ.
Quy định cấm NSDLĐ không được buộc NLĐ thực hiện HĐLĐ để trả nợ là điểm mới của BLLĐ 2019 về vấn đề này, nhằm đảm bảo phòng chống lao động cưỡng bức đã được quy định trong các Công ước lao động quốc tế cơ bản của Tổ chức lao động quốc tế (ILO).
- Các loại hợp đồng lao động:
Theo Điều 20 BLLĐ 2019, HĐLĐ phải được giao kết theo một trong các loại sau đây:
1. HĐLĐ không xác định thời hạn: Là hợp đồng mà trong đó hai bên không xác định thời hạn, thời điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng.
2. HĐLĐ xác định thời hạn: Là hợp đồng mà trong đó hai bên xác định thời hạn, thòi điểm chấm dứt hiệu lực của hợp đồng trong thời gian không quá 36 tháng kể từ thời điểm có hiệu lực của hợp đồng.
Như vậy: BLLĐ 2019 đã loại bỏ HĐLĐ theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng như quy định của BLLĐ 2012. Đây là điểm mới của BLLĐ 2019 nhằm khắc phục những bất cập trong thực tiễn áp dụng đối với loại hợp đồng mùa vụ có thời hạn dưới 12 tháng như tình trạng NSDLĐ né tránh nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT cho NLĐ nên đã giao kết nhiều lần HĐLĐ mùa vụ có thời hạn dưới 12 tháng cho công việc có tính chất ổn định, thường xuyên.
- Phụ lục hợp đồng lao động?
Điều 22 BLLĐ 2019 quy định: Phụ lục HĐLĐ là bộ phận của HĐLĐ và có hiệu lực như HĐLĐ.
Các bên ký kết phụ lục HĐLĐ nhằm hướng tới: (1) để giải thích, quy định chi tiết một, một số Điều, khoản của HĐLĐ đã ký kết hoặc (2) sửa đổi, bổ sung một số điều khoản của hợp đồng đã ký kết.
Tuy nhiên, nếu các bên muốn thỏa thuận sửa đổi về thời hạn của HĐLĐ thì không thể ký kết phụ lục hợp đồng mà phải giao kết HĐLĐ mới. Đây là một điểm mới của BLLĐ 2019 so với BLLĐ 2012 nhằm khắc phục tình trạng NSDLĐ né tránh yêu cầu ký kết HĐLĐ không xác định thời hạn với NLĐ bằng cách ký HĐLĐ có thời hạn không quá 36 tháng sau đó ký phụ lục điều chỉnh kéo dài thời hạn HĐLĐ.
Tuy nhiên, khi sử dụng phụ lục hợp đồng, cần lưu ý một số vấn đề sau:
+ Phụ lục hợp đồng có hiệu lục như HĐLĐ, bởi về bản chất đó đều là thỏa thuận của 2 bên, ràng buộc về quyền và trách nhiệm pháp lý.
+ Trường hợp phụ lục HĐLĐ chỉ quy định chi tiết một số điều, khoản của HĐLĐ mà dẫn đến cách hiểu khác với HĐLĐ thì thực hiện theo nội dung của HĐLĐ.
+ Trường hợp phụ lục HĐLĐ sửa đổi, bổ sung một số điều, khoản của HĐLĐ thì phải ghi rõ nội dung điều, khoản sửa đổi, bổ sung và thời điểm có hiệu lực.
- Quy định về thử việc
Thử việc: Là một quá trình để đi đến thống nhất ký kết HĐLĐ mà hầu hết các doanh nghiệp áp dụng trong quá trình tuyển dụng, nhằm đảm bảo sự phù hợp về kỹ năng, kinh nghiệm, cách làm việc của NLĐ trong môi trường doanh nghiệp.
Về cách thức: NSDLĐ và NLĐ có thể thỏa thuận nội dung thử việc ghi trong HĐLĐ hoặc thỏa thuận về thử việc bằng việc giao kết hợp đồng thử việc.
Thời gian thử việc: Do hai bên thỏa thuận căn cứ vào tính chất công và mức độ phức tạp của công việc nhưng chỉ được thử việc một lần đối với công việc và đảm bảo điều kiện: (1) không quá 180 ngày đối với công việc của người quản lý doanh nghiệp (2) không quá 60 ngày đối với công việc có chức danh nghề nghiệp cần trình độ chuyên môn, kỹ thuật từ cao đẳng chở lên; (3) Không quá 30 ngày đối với công việc có chức danh nghề nghiệp cần trình độ chuyên môn, kỹ thuật trung cấp, công nhân kỹ thuật, nhân viên nghiệp vụ; (4) không quá 06 ngày làm việc đối với công việc khác.
Tiền lương của NLĐ trong thời gian thử việc:do hai bên thỏa thuận nhưng ít nhất phải bằng 85% mức lương của công việc đó.
Trong thời gian thử việc, mỗi bên có quyền hủy bỏ hợp đồng thử việc hoặc HĐLĐ đã giao kêt mà không cần báo trước và không phải bồi thường.
- Quy định về trách nhiệm của người sử dụng lao động khi kết thúc thời gian thử việc:
Điều 27 BLLĐ 2019 quy định:
Khi kết thúc thời gian thử việc, NSDLĐ phải thông báo kết quả thử việc cho NLĐ.
Trường hợp thử việc đạt yêu cầu thì NSDLĐ tiếp thục thực hiện HĐLĐ đã giao kết đối với trường hợp thỏa thuận thử việc trong HĐLĐ hoặc phải giao kết HĐLĐ đối với trường hợp giao kết hợp đồng thử việc.
Trường hợp thử việc không đạt yêu cầu thì chấm dứt HĐLĐ đã giao kết hoặc hợp đồng thử việc.
Nguồn sưu tầm
ĐẠI HỘI CÔNG ĐOÀN HUYỆN MƯỜNG ẢNG LẦN THỨ X, NHIỆM KỲ 2023 – 2028
ĐOÀN ĐẠI BIỂU CÔNG ĐOÀN ĐIỆN BIÊN THAM DỰ ĐẠI HỘI XIII CÔNG ĐOÀN VIỆT NAM
Liên đoàn Lao động tỉnh Điện Biên: Phiên thứ nhất Đại hội Công đoàn tỉnh Điện Biên lần thứ XII, nhiệm kỳ 2023-2028
Thăm hỏi các đồng chí nguyên lãnh đạo Công đoàn Viên chức tỉnh
Công đoàn Viên chức tỉnh: Kiểm tra, giám sát việc chấp hành Điều lệ Công đoàn Việt Nam
